In het verfilmde boek Moneyball wordt beschreven hoe de Oakland A’s ver boven verwachting presteerden in het Amerikaanse honkbal door statistieken op de juiste manier te gebruiken. De Engelse voetbalclubs Manchester City en Chelsea hebben tien tot twaalf data-analisten in dienst. Toch is het gebruik van statistieken nog niet echt naar Nederland overgewaaid. ,,Vergeleken met Amerikaanse sporten bevindt het Nederlandse voetbal zich nog in de oertijd.”
“Ik heb op dit moment geen betere”, verklaarde Dick Advocaat vorig seizoen over het opstellen van het centrale duo Derijck en Marcelo. En over het slachtofferen van topscorer Aron Jóhansson zei hij onlangs: “Wat hij niet goed doet? Je kunt beter vragen wat hij wel goed doet. Weinig. En daarom gaat hij eruit.”
Mixed zone
Met klamme handjes liep ik de mixed zone binnen. Ik had daar veel vaker gestaan, dat wel. Maar dat was als speler. Nu liep ik daar met een boekje onder mijn arm. Ik liep er als journalist.
Roelof de Vries, radioverslaggever van Omrop Fryslân, was zo vriendelijk geweest me uit te nodigen om een dagje met hem mee te lopen. En niet voor de minste wedstrijd; Feyenoord – Heerenveen, in het mooiste stadion van Nederland.
Ik ben vaker in stadions geweest. Om wedstrijden te spelen zelfs. Niet in De Kuip, maar toch. De aandacht ging daarom vandaag vooral uit naar de sportjournalistiek. Ik kreeg de gelegenheid het schouwspel eens van de andere kant te bekijken…
Daarover had ik zo mijn vooroordelen. Op z’n zachtst gezegd; de wisselwerking tussen journalisten enerzijds en perschefs, spelers en trainers anderzijds verloopt vaak niet geheel vlekkeloos.
Stel, je hebt als trainer een talentvolle spits in huis; veel oog voor de diepte en dodelijk in de zestienmeter. Je speelt echter het liefst met een type-aanspeelpunt, een kapstok om het spel van het team aan op te hangen. Wat is dan wijsheid? De spits omturnen tot een balvaste spits, die het team beter laat voetballen? Of hem gebruiken zoals hij het beste rendeert, met veel loopacties in de diepte en minder in de bal?
Is het verstandig om uit te gaan van je ideale speelwijze, en daar de juiste spelers bij te zoeken? Of kun je beter eerst bekijken over welke spelers je de beschikking hebt, en zoek je daar vervolgens de ideale speelwijze bij?
Het was een boeiend duel.
In de linkerhoek de stoere primadonna Graziano Pellè. Weer gescoord, weer niet gewonnen. Dat stelletje prutsers daar achterin kon die pot weer eens niet dichthouden, zal hij hebben gedacht. Daar stond hij, naast Jan-Joost, als een kind dat aan zijn arm wordt meegesleurd om excuses te maken aan de buurvrouw.
In de andere hoek de quasi-sympathieke Jan-Joost van Gangelen. Vol vertrouwen. Interviews lopen goed, gewaardeerd presentator, goed gekleed, grapje hier en daar. Alles onder controle. Jan-Joost knalt meteen het beeld in met een flinke rechtse. “It was an all-or-nothing-game, and it became nothing. It didn’t have the real passion, the mentality that I would have expected.”
De successen die Ajax de laatste jaren behaalt, zijn niet de verdienste van Frank de Boer. Althans, dat is de heersende opinie binnen Ajax. “Wij moeten die ballen erin schieten, niet de trainer.”
Ajax beleeft de laatste jaren hoogtijdagen, met drie kampioenschappen op rij. “Wij als spelers zijn daarvoor verantwoordelijk”, zegt Siem de Jong in de pers. “Op het veld moet het gebeuren. Je kunt deze successen de trainer niet aanrekenen.” Verdediger Niklas Moisander is het daarmee eens. “De trainer is niet degene die de ballen erin moet schieten.”
We gaan op trainingskamp naar Epe. Vanuit de hotelkamer kan ik het veld zien; een biljartlaken. Wat zou het mooi zijn om daarop lekker te kunnen trainen. Schieten, vrijlopen, passen, coachen, tackelen. Maar in Epe gaat het weer mis. Hoofdpijn. Maandag, maar ook dinsdag. En woensdag. En de rest van de week. Daar gaan we weer. Maanden gewerkt aan m’n herstel, maanden van hele voorzichtige vooruitgang, eindelijk van die dagelijkse hoofdpijn af en bam, daar is het weer. Wat nu?
Stel je voor dat Pinokkio zegt: “mijn neus gaat nu groeien”. Gaat zijn neus dan groeien? Het is een paradox waar je niet uitkomt. Als hij met die uitspraak de waarheid spreekt, zou zijn neus moeten gaan groeien. Maar hij spreekt de waarheid, en zijn neus groeit alleen als hij liegt. Wat als hij liegt? Dan zou zijn neus moeten gaan groeien. Maar als dat gebeurt, liegt hij kennelijk helemaal niet. Zijn neus groeit namelijk en dat is wat hij zei.
De messen zijn geslepen, de tactieken uitgedacht. Een drie maanden durend trainingskamp heeft de spelers de gewenste topvorm gebracht voor dit WK. Uitvoerige analyses van de tegenstander moeten elke vorm van verrassing elimineren. Alle voorbereidingen zijn getroffen. Het komt nu aan op de uitvoering.
